TOTBİD Derleme Dergisi

TOTBİD Derleme Dergisi

2025, Cilt 24, Sayı, 6     (Sayfalar: 533-541)

Uzatma cerrahisinin dünyada ve Türkiye`deki tarihçesi

Melih Civan 1

1 Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, İstanbul

DOI: 10.5578/totbid.derleme.dergisi.2025.77
Görüntüleme: 34
 - 
İndirme : 24

Uzuv uzatma cerrahisinin evrimi, 1649 yılında Nicholas Andry`nin pediyatrik deformite düzeltmeye vurgu yapan `Orthopedia` kavramıyla başlamaktadır. 1905 yılında Alessandro Codivilla, anestezi altında akut uzuv uzatma yöntemini tanıtarak, kendisini `Modern Uzuv Uzatma Tekniğinin Babası` olarak tarihe geçirmiştir. Codivilla`yı takip eden süreçte, Putti, Abbot ve Wagner gibi isimler tedrici traksiyon ve monolateral fiksatörler üzerine yoğunlaşarak teknikleri geliştirmiştir. Modern dönem, Gavriil Abramovich İlizarov`un halkasal fiksatörü ve distraksiyon osteogenezi prensibini ortaya koymasıyla başlamıştır. II. Dünya Savaşı sonrası Sovyet Rusya`da geliştirilen İlizarov yöntemi, kontrollü gerim uygulayarak kemik ve yumuşak doku rejenerasyonunu tetikleyen biyolojik bir devrime öncülük etmiştir. Soğuk Savaş`ın getirdiği izolasyona rağmen olimpik ve dünya rekoru sahibi bir yüksek atlamacı elit atlet üzerindeki başarılı tedavisi ve uluslararası iş birlikleri sayesinde 1980`lerde küresel ortopedi literatürüne girmiştir. Bu süreçte uzuv yeniden şekillendirme, uzuv uzatma cerrahisine odaklanan dernekler kurulmuş ve İlizarov`un yöntemleri geniş bir akademik ilgi görmüştür. Türkiye`de ise Prof. Dr. Mehmet Çakmak, İlizarov yöntemlerini benimseyen öncü isimlerden biri olmuştur. 1994 yılında İstanbul Üniversitesinde ilk İlizarov Polikliniğini Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu ile birlikte kurmuş, 1997`de ASAMI-TÜRK`ün kurulmasına öncülük ederek uzatma cerrahisi alanında ulusal ve uluslararası katkılar sağlamıştır. Türkiye`nin bu alandaki başarısı, 2004 yılında İstanbul`da düzenlenen Üçüncü ASAMI-International Kongresiyle taçlanmıştır. Günümüzde uzatma cerrahisinde kullanılan teknolojiler, manyetik Precice® çivisi gibi tamamen iç tespit edilen cihazlara doğru evrilmiştir. Bu yenilikler komplikasyon oranlarını azaltırken, daha iyi fonksiyonel ve estetik sonuçlar elde edilmesine olanak tanımıştır. Ancak, İlizarov`un keşfettiği distraksiyon osteogenezi prensipleri, uzatma cerrahisinin temel taşı olmaya devam etmekte ve bu alandaki bilimsel mirası sürdürmektedir.

Anahtar Kelimeler : uzuv uzatma cerrahisi; distraksiyon osteogenezi; İlizarov metodu; halkasal fiksatör; ortopedi tarihi; tarihsel öncüler